काठमाडौं । मुलुकको सार्वजनिक ऋण पौने २७ खर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।
सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को आठ महिनासम्म सार्वजनिक ऋण २६ खर्ब ७६ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ पुगेको हो । चालु आवको आठ महिनामा मात्रै सार्वजनिक ऋण २ खर्ब ४१ अर्ब ९४ करोड रुपैयाँले वृद्धि भएको छ ।
गत असार मसान्तसम्म २४ खर्ब ३४ अर्ब ९ करोड रुपैयाँ रहेको सार्वजनिक ऋण फागुन मसान्त्मा आइपुग्दा २६ खर्ब ७६ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ पुगेको हो ।
मुलुकको सार्वजनिक ऋण कुल गार्हस्थ उत्पादन (जीडीपी) को तुलनामा ४६.९१ प्रतिशत पुगेको छ । कार्यालयका अनुसार फागुन मसान्तसम्म आन्तरिक ऋण १३ खर्ब १५ अर्ब ५७ करोड र बाह्य ऋण १३ खर्ब ६० अर्ब ४ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । जीडीपीका आधारमा आन्तरिक ऋणको हिस्सा २३.०६ प्रतिशत र बाह्य ऋण २३.८५ प्रतिशत छ ।
सरकारले लक्ष्य अनुसार आम्दानी बढाउन नसक्दा दैनिक खर्च धान्नका लागि समेत ऋण लिनुपर्ने अवस्था आएको छ । आर्थिक मन्दीका कारण राजस्व संकलन प्रभावित भए पनि सरकारले अनावश्यक खर्च नियन्त्रण गर्न सकेको छैन ।
फागुन मसान्तसम्म सरकारले ७ खर्ब ३८ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गर्दा ८ खर्ब ३९ अर्ब ३५ करोड ६० लाख रुपैयाँ खर्च गरेको छ । आम्दानीले सार्वजनिक ऋणको दायित्व भुक्तानी गर्न नपुग्ने भएपछि सरकारले ऋण तिर्नका लागि समेत ऋण लिइरहेको छ ।
सरकारले चालु आवको ८ महिनामा ३ खर्ब ३४ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ सार्वजनिक ऋण उठाएको छ, जुन वार्षिक लक्ष्यको ६१.१७ प्रतिशत हो । सरकारले फागुनसम्म २ खर्ब ६९ अर्ब १५ करोड आन्तरिक तथा ६५ अर्ब ४७ करोड रुपैयाँ बाह्य ऋण लिएको छ । चालु आवका लागि सरकारले कुल ५ खर्ब ४७ अर्ब सार्वजनिक ऋण उठाउने लक्ष्य राखेको छ । जसमा ३ खर्ब ३० अर्ब आन्तरिक तथा २ खर्ब १७ अर्ब बाह्य ऋण उठाउने लक्ष्य लिएको छ ।
चालु आवको ८ महिनामा सरकारले सार्वजनिक ऋणको साँवा-ब्याज तिर्न २ खर्ब १ अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ खर्च गरेको छ । कार्यालयका अनुसार फागुनसम्म सरकारले १ खर्ब ५८ अर्ब ९८ करोड रुपैयाँ साँवा र ४२ अर्ब ७४ करोड रुपैयाँ ब्याज तिरिसकेको छ ।
आन्तरिक ऋण तिर्न १ खर्ब ३४ अर्ब ४७ करोड साँवा र ३६ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँ ब्याज भुक्तानी गरिएको छ । बाह्य ऋणको साँवा भुक्तानीमा ३० अर्ब २७ करोड तथा ब्याज भुक्तानीमा ५ अर्ब ७७ करोड खर्च भएको छ ।
सरकारले चालु आवमा ऋणको साँवा-ब्याज तिर्नका लागि पूँजीगत खर्चभन्दा बढी रकम छुट्याएको छ । चालु आवका लागि ४ खर्ब २ अर्ब सार्वजनिक ऋण तिर्न बजेट छुट्याइएको छ, भने पूँजीगत खर्चका लागि ३ खर्ब ५२ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ मात्र बजेट विनियोजन गरिएको छ।
एक्ट प्रो नेपालमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info.actpronepal@gmail.com मा पठाउनु होला। फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
