काठमाडौं । नेपालको संघीय राजधानी काठमाडौँ आज दुईवटा ठूला प्रदर्शनको केन्द्रविन्दु बनेको छ। एकातिर गणतन्त्र पक्षधरहरूको प्रदर्शन छ भने अर्कातिर राजावादीहरूको शक्ति प्रदर्शन। दुवै पक्षको आफ्नै धारणा र एजेन्डा रहेको छ।
संघीय राजधानीमा एकैदिन दुई ठूला प्रदर्शनहरू आयोजना हुनुले राजनीतिक माहोल तातेको छ। गणतन्त्र पक्षधरहरूको प्रदर्शनको नेतृत्व चारदलीय समाजवादी मोर्चाले गरिरहेको छ, जसमा नेकपा (माओवादी केन्द्र), नेकपा (एकीकृत समाजवादी), नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा) र नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका नेता तथा कार्यकर्ताहरू सहभागी छन्। उनीहरूले भृकुटीमण्डपमा आमसभा आयोजना गरेका छन् भने बबरमहल, त्रिपुरेश्वर, कुपण्डोल, सोह्रखुट्टे, सुन्धारा, न्यूरोड, थापाथली, पुतलीसडक, मैतीदेवी र कमलादीबाट जुलुस निकालेर प्रदर्शनमा सामेल भएका छन्। यो प्रदर्शनको मुख्य उद्देश्य गणतन्त्रको रक्षा गर्नु र राजतन्त्रको पुनरागमनको प्रयासलाई निस्तेज पार्नु हो।
अर्कोतर्फ, राजावादीहरूले तीनकुनेमा शक्ति प्रदर्शन गरिरहेका छन्। राजसंस्था पुनर्स्थापना संयुक्त जनआन्दोलन समितिको नेतृत्वमा भइरहेको यस प्रदर्शनमा राप्रपा, राप्रपा नेपाल र विभिन्न हिन्दूवादी संगठनहरूले समर्थन जनाएका छन्। विशेषगरी, यो प्रदर्शनको केन्द्रमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको सम्भावित उपस्थिती छ। प्रदर्शन आयोजकहरूले पूर्वराजालाई सहभागी गराउन प्रयास गरेका छन् भने संयोजक नवराज सुवेदी र जनकमान्डर दुर्गा प्रसाईंले पूर्वराजासँग भेटघाटसमेत गरिसकेका छन्। यद्यपि, पूर्वराजा उपस्थित हुने या नहुने विषयमा अझै निश्चितता भने कायम छैन।
दुवै प्रदर्शन एकैदिन हुने भएकाले काठमाडौं जिल्ला सुरक्षा समितिले विशेष सुरक्षा योजना तयार पारेको छ। दुबै पक्षका प्रदर्शनकारीहरूबीच झडप हुन नदिन सुरक्षा रणनीति कडा पारिएको छ। गणतन्त्रवादीहरूको कार्यक्रम भृकुटीमण्डपमा र राजावादीहरूको कार्यक्रम तीनकुनेमा तोकिएको छ। सुरक्षा निकायहरूले दुवै समूहबीच भिडन्त हुन नदिन व्यापक सुरक्षा सतर्कता अपनाएको छ।
यस प्रदर्शनले नेपालको राजनीतिक परिदृश्यलाई थप तातेको छ। गणतन्त्र पक्षधरहरूले राजतन्त्र पुनर्स्थापनाको प्रयासलाई "गणतन्त्र विरोधी षड्यन्त्र" का रूपमा हेरेका छन् भने राजावादीहरूले गणतन्त्रलाई "विदेशी एजेन्डा" भन्दै आलोचना गरेका छन्। विचार र सिद्धान्तको यो टकरावले राजनीतिक ध्रुवीकरणलाई अझ बलियो बनाउने संकेत दिएको छ। आजको शक्ति प्रदर्शनले यी दुई धाराबीचको वास्तविक समर्थनको चित्र प्रस्तुत गर्नेछ र आगामी दिनमा नेपालको राजनीतिक भविष्य कता जाने भन्ने प्रश्नलाई पनि केही हदसम्म सम्बोधन गर्नेछ।
काठमाडौँमा सुरक्षा सतर्कता
काठमाडौँमा शुक्रबार हुने राजावादी र गणतन्त्रवादी प्रदर्शनलाई लिएर सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको छ। पछिल्ला दिनहरूमा राजावादी समूहले गणतन्त्रविरोधी प्रदर्शन चर्काउने संकेत देखाएपछि उनीहरूलाई निगरानीमा राखिएको छ। लोकतान्त्रिक व्यवस्थालाई चुनौती दिइरहेका राजावादी समूहको गतिविधि नियन्त्रण गर्न काठमाडौँ जिल्ला सुरक्षा समितिले कडा रणनीति तयार पारेको छ।
राजावादी समूहले तीनकुनेमा शक्ति प्रदर्शनको तयारी गरेको छ भने गणतन्त्रवादीहरूले भृकुटीमण्डपमा आमसभा आयोजना गर्ने भएका छन्। गृह मन्त्रालयमा गृहमन्त्री रमेश लेखकसहित सुरक्षा अधिकारीहरूको बैठक बसेर वस्तुस्थिति विश्लेषण गरिएको थियो। बैठकपछि जिल्ला प्रशासन कार्यालयले दुबै पक्षलाई अलगअलग स्थानबाट प्रदर्शन गर्न निर्देशन दिएको छ।
सुरक्षा समितिका अनुसार गणतन्त्र र राजतन्त्र पक्षधरको जुलुसलाई कुनै हालतमा भेट हुन नदिन व्यापक सुरक्षा सतर्कता अपनाइएको छ। सुरक्षाकर्मीहरूको ठूलो संख्यामा परिचालन गरिने र सम्भावित मुठभेडलाई रोक्न विशेष योजना लागू गरिएको छ। राजावादीहरूको गतिविधिलाई निगरानीमा राख्न विशेष टोली खटाइएको छ।
राजावादी समूहले पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहलाई प्रदर्शनमा सहभागी गराउने प्रयास गरेको बताइन्छ। प्रदर्शनको पूर्वसन्ध्यामा निर्मल निवासमा पुगेर राजावादी नेता नवराज सुवेदी र दुर्गा प्रसाईले पूर्वराजासँग भेट गरेका थिए। तथापि, पूर्वराजा प्रदर्शनमा सहभागी हुने वा नहुने विषयमा अझै निर्णय भइसकेको छैन।
सुरक्षा समितिले गणतन्त्रको रक्षाका लागि लोकतन्त्रवादीहरूको प्रदर्शनलाई सुरक्षित रूपमा सम्पन्न गराउने तयारी गरेको छ। यसै क्रममा गणतन्त्र पक्षधरहरूले पनि विभिन्न ठाउँबाट जुलुस निकाल्दै भृकुटीमण्डपमा भेला हुने योजना सार्वजनिक गरेका छन्।
सुरक्षाका लागि नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागका करिब ६ हजार सुरक्षाकर्मी खटाउने तयारी छ। विशेषगरी, भद्रकालीस्थित जिल्ला प्रहरी परिसर काठमाडौँमा "कमान्ड सेन्टर" स्थापना गरी प्रदर्शनको निगरानी गरिने छ। कमान्ड सेन्टरबाट प्रमुख जिल्ला अधिकारी ऋषिराम तिवारी, एसएसपी विश्व अधिकारी र सशस्त्र प्रहरी बलका प्रतिनिधिले सुरक्षा व्यवस्थापनमा नेतृत्व लिनेछन्।
यस्तै, ट्राफिक व्यवस्थापनका लागि करिब ७ सय ट्राफिक प्रहरी खटाइनेछन्। सम्भावित भिडन्त रोक्न उपत्यका प्रहरी कार्यालयले तीनकुने र प्रदर्शनीमार्ग क्षेत्रमा ठुलो संख्यामा सुरक्षाकर्मी परिचालन गर्ने योजना बनाएको छ। उपत्यका प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता एसएसपी शेखर खनालका अनुसार प्रदर्शन स्थलमा सुरक्षा सतर्कता उच्च राखिएको छ।
सशस्त्र प्रहरी बलका प्रवक्ता डिआइजी कुमार न्यौपानेले शुक्रबारको प्रदर्शन शान्तिपूर्ण हुने अपेक्षा गरेका छन्। उनले भने, "शान्ति सुरक्षा कायम राख्न कानुनअनुसार नै सुरक्षा रणनीति लागू गरिनेछ। दुवै पक्षको प्रदर्शनमा अनावश्यक तनाव सिर्जना नगर्न सबैलाई आग्रह गरिएको छ।"
काठमाडौंका प्रमुख जिल्ला अधिकारी ऋषिराम तिवारीले प्रदर्शन शान्तिपूर्ण हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन्। "कानुनअनुसार सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिनेछ। आमनागरिकको सुरक्षामा कुनै सम्झौता गरिने छैन," उनले भने।
यसरी काठमाडौँ शुक्रबारको दिन राजनीतिक विचारको टकरावको केन्द्र बन्ने देखिन्छ। गणतन्त्र र राजतन्त्र पक्षधरको शक्ति प्रदर्शनको प्रभाव कस्तो पर्छ भन्ने प्रश्न सबैका लागि चासोको विषय बनेको छ। शान्ति सुरक्षा कायम राख्न सुरक्षाकर्मीहरू उच्च सतर्कतामा रहँदा प्रदर्शन शान्तिपूर्ण नै रहोस् भन्ने अपेक्षा गरिएको छ।
एक्ट प्रो नेपालमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info.actpronepal@gmail.com मा पठाउनु होला। फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
