काठमाडौँ । नेपालका १० ठूला वाणिज्य बैंकहरूको बाह्य लेखा परीक्षण गर्नका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकले ६ अडिट फर्मलाई सर्टलिस्ट गरेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आइएमएफ)को सहयोगमा गर्न लागिएको यो लेखा परीक्षणका लागि राष्ट्र बैंकले विभिन्न मुलुकका प्रतिष्ठित लेखा परीक्षक कम्पनीहरू छनोट गरेको हो।
राष्ट्र बैंकले ठूला बैंकहरूको लोन पोर्टफोलियो रिभ्यू (एलपीआर)का लागि गत पुस २९ गते आशयपत्र माग गरेको थियो। त्यसमा आवेदन दिएकामध्ये श्रीलंकाको डेलोइट पाट्र्स, बंगलादेशको हाउल्याडर युनुस एण्ड कम्पनी, भारतको केपीएमजी, एमएसकेए एण्ड एसोसियट्स, तथा नेपाल-भारत ज्वाइन्ट भेन्चरका रूपमा जीभी मेहेरा जेकेएसएस, एमएसकेए एण्ड एसोसियट्स र एसआरबीए एण्ड बीके अग्रवाल एण्ड कम्पनी सर्टलिस्ट भएका छन्।
राष्ट्र बैंकले २०८१ साउनमै भारतको केपीएमजी एसुरेन्स एण्ड कन्सल्टिङ सर्भिसेज एलएलपीलाई १० ठूला बैंकहरूको बाह्य लेखा परीक्षणका लागि छनोट गरेको थियो। तर, केपीएमजीले पेश गरेको आर्थिक प्रस्ताव अस्वीकृत भएपछि राष्ट्र बैंकले भदौ अन्तिम साता उक्त प्रक्रिया नै रद्द गरेको थियो। त्यसपछि, अहिले फेरि नयाँ प्रक्रियाबाट ६ कम्पनीलाई सर्टलिस्ट गरिएको हो, जसबाट अन्ततः एउटा फर्म छनोट गरिनेछ।
नेपालका बैंकहरूको कर्जाको गुणस्तरप्रति आशंका व्यक्त भएपछि आइएमएफले आफ्नै सहयोगमा बाह्य लेखा परीक्षण गर्न सरकारलाई आग्रह गरेको थियो। लेखा परीक्षणको क्रममा ठूला बैंकहरूले कर्जा लगानी गर्दा लिएको धितोको मूल्यांकन, ऋण तिर्नका लागि ऋण लिने प्रवृत्ति, कर्जा केन्द्रीकरण, तथा समूहगत कर्जा प्रवृत्तिको जाँच गरिनेछ।
सन् २०२१ डिसेम्बर २२ मा तत्कालीन अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मा र राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले आइएमएफसँग विस्तारित कर्जा सुविधा (ईसीएफ) माग गरेका थिए। सोही अनुरूप, आइएमएफले नेपाललाई ३८ महिनाका लागि ३९ करोड ८८ लाख अमेरिकी डलरको सहयोग दिने प्रतिबद्धता जनाएको थियो। यस सहयोगको शर्तअनुसार, नेपालका १० ठूला बैंकहरूको अन्तर्राष्ट्रिय अडिट फर्मद्वारा स्थलगत निरीक्षण गरिनुपर्ने प्रावधान राखिएको थियो। नेपालले आइएमएफलाई २०२३ मार्चभित्र नै यी बैंकहरूको निरीक्षण पूरा गर्ने प्रतिबद्धता जनाए पनि ईसीएफ कार्यान्वयनमा ढिलाइ भएसँगै प्रक्रिया केही पछाडि धकेलिएको थियो।
हाल आइएमएफकै शर्तअनुसार राष्ट्र बैंकले पुनः १० ठूला बैंकहरूको बाह्य लेखा परीक्षण प्रक्रिया अघि बढाएको छ।
एक्ट प्रो नेपालमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info.actpronepal@gmail.com मा पठाउनु होला। फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
