काठमाडौं । नेपालमा विनासकारी भूकम्प आएको पाँच वर्ष पुरा भएको छ । २०७२ वैशाख १२ गते आएको विनासकारी भूकम्पबाट लाखौँ परिवार आवासविहीन बनेका थिए ।
भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त भएका पुनर्निर्माणका क्रममा हालसम्म ३ खर्ब ८१ अर्ब रुपैयाँ खर्चभए पनि अझै तीन लाख ३२ हजार निजी आवास बन्न बाँकी रहेको छ ।
निजी आवास पुनर्निर्माण सुरु भएको पाँच वर्षमा अतिप्रभावित र कम प्रभावित गरी ३१ जिल्लामा आठ लाख २६ हजार ७६५ आवास छनोटमा परेका थिए ।
जसमा सात लाख ८१ हजार १७६ आवासका लागि अनुदान सम्झौता भएको थियो । तीमध्ये पाँच लाख ५० हजार ५९० आवासका लागि सबै किस्ताको अनुदान वितरण गरिएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
अतिप्रभावित १४ जिल्लाका सात लाख २३ हजार ३४८ आवासहरु पुनर्निर्माणका लागि छनौटमा परेका थिए । त्योमध्येका ६ लाख ८४ हजार ४३९ आवासको अनुदान सम्झौता भएको थियो । जसमा पहिलो किस्ता ६ लाख ८० हजार ९७५ आवासले पाएका थिए ।
दोस्रो किस्ता अनुदान पाएका पाँच लाख ७४ हजार ८८३ आवासले पाए भने पाँच लाख ३३४ आवासले तेस्रो किस्तासहित अनुदान पाइसकेका छन् ।
तर, अहिलेसम्म चार लाख ४५ हजार ७२६ आवास निर्माण भएका छन्, त्यसमा पनि ७८ हजार ७५९ आवासहरु मात्र निर्माण सम्पन्न भइसकेको प्रमाणपत्रसहित प्राप्त गरेको राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले जनाएको छ ।
राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरण तथ्याडक अनुसार सिन्धुपाल्चोकमा ६९ हजार निजी आवासमात्र निर्माण भएका छन् । भूकम्पपछि क्षति निर्क्योल गर्दा लाभग्राहीमा परेका ९० हजार निजी आवासमध्ये पाँच वर्ष बित्दा पनि २१ हजार आवास अलपत्रै परेका छन् ।
नुवाकोटमा अहिलेसम्म २९ हजार ५८५ वटा आवासले निर्माण सम्पन्नपछिको प्रमाणपत्र पाएका छन् । छनौटमा परेका ७७ हजार १०६ आवासमध्ये ७३ हजार १२४ आवासको अनुदान सम्झौता भएको थियो ।
त्योमध्ये पनि पहिलो, दोस्रो र तेस्रो किस्ता अनुदान पाएर पनि पाँच वर्षमा ६२ हजार ६५० आवासहरु निर्माण भएका छन् ।
धादिङमा ७९ हजार २९१ आवासमध्ये ७७ हजार ६२८ आवासहरु अनुदानको सूचीमा परेका थिए । भूकम्प गएको छैटौँ वर्ष सुरु हुँदा पनि ५२ हजार ९६१ आवासमात्र सम्पन्न भएको तथ्यांकले देखाएको छ ।
४ लाख ९४ हजार ४४ अर्थात् ६३ प्रतिशत लाभग्राहीको निजी आवास पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको र थप १ लाख ९० हजार १ सय ४५ अर्थात् २५ प्रतिशत लाभग्राही निजी आवास पुनर्निर्माणको चरणमा रहेकोसहित समग्रमा ८८ प्रतिशत प्रगति भएको जनाएको छ ।
निजी आवास पुनर्निर्माणका क्रममा करिब ५ लाख गुनासो सम्बोधन भएको र प्राधिकरणबाट भएको गुनासो सुनुवाइमा पनि चित्त नबुझ्नेहरूका लागि पुनरावेदन समितिमार्फत समस्या समाधान गर्ने व्यवस्था मिलाइएको प्राधिकरणको भनाइ छ।
प्राधिकरणका अनुसार भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त कूल ७ हजार ५ सय ५३ विद्यालयमध्ये ५ हजार ५ सय ९८ अर्थात् ७४ प्रतिशत विद्यालयको पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको छ। १ हजार ४ सय ९२ अर्थात २० प्रतिशत विद्यालय पुनर्निर्माणको क्रममा छन्।
१ हजार ४ सय ९२ अर्थात २० प्रतिशत विद्यालय पुनर्निर्माणको क्रममा छन्। यस्तै ३२ जिल्लाका ९ सय २० वटा सम्पदामध्ये ४ सय २ वटा सम्पदाको पुनर्निर्माण सम्पन्न भएको छ भने १ सय ४१ वटा सम्पदा पुनर्निर्माणको चरणमा छन्।
कूल ४ सय १५ सरकारी भवनमध्ये ३ सय ४९ वटा अर्थात ८४ प्रतिशत सरकारी भवनको पुनर्निर्माण सम्पन्न भइसकेको छ। ४९ वटा पुनर्निर्माणको चरणमा छन्। तीमध्ये धेरै सम्पन्न हुने चरणमा छन्।
एक्ट प्रो नेपालमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info.actpronepal@gmail.com मा पठाउनु होला। फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । हाम्रो *युटुब च्यानल पनि हेर्नु होला।
